هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
حافظ، اوزان شعر فارسی، غزل
شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست _ 25
دانلود دکلمه صوتی شعر شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست حافظ _ غزل 25 + پخش آنلاین، متن کامل، معنی و تفسیر: صلایِ سرخوشی، ای صوفیان باده پرست اساس توبه که در محکمی چو سنگ نمود.
شعر شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست _ غزل 25 _ حافظ
شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست
صلایِ سرخوشی، ای صوفیان باده پرست
اساس توبه که در محکمی چو سنگ نمود
ببین که جام زُجاجی چه طُرفه‌اش بشکست
بیار باده که در بارگاه استغنا
چه پاسبان و چه سلطان، چه هوشیار و چه مست
از این رِباط دودر، چون ضرورت است رَحیل
رِواق و طاقِ معیشت، چه سربلند و چه پست
مقام عیش میسر نمی‌شود بی‌رنج
بلی به حکم بلا بسته‌اند عهد الست
به هست و نیست مرنجان ضمیر و خوش می‌باش
که نیستی است سرانجام هر کمال که هست
شکوه آصفی و اسب باد و منطق طیر
به باد رفت و از او خواجه هیچ طَرف نبست
به بال و پَر مرو از ره که تیر پرتابی
هوا گرفت زمانی، ولی به خاک نشست
زبان کِلکِ تو حافظ چه شکر آن گوید
که گفتهٔ سخنت می‌برند دست به دست
از آرشیوهای مشابه دیدن کنید:
حافظ غزلیات حافظ وزن شعر:مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
شعر شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست صوتی
پلیر زیر چند دکلمه ی صوتی شعر از شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست حافظ است. این قطعه‌ها توسط فاطمه زندی، سهیل قاسمی، فریدون فرح‌اندوز، محسن لیله کوهی و عبدالحمید ضیایی خوانده شده‌اند.
در صورتی که در متن بالا، معنای واژه‌ای برایتان ناآشنا می‌آمد، می‌توانید در جعبه‌ی زیر، آن واژه را جستجو کنید تا معنای آن در مقابلش ظاهر شود. بدیهی‌ست که برخی واژه‌ها به همراه پسوند یا پیشوندی در متن ظاهر شده‌اند. شما باید هسته‌ی اصلیِ آن واژه را در جعبه جستجو کنید تا به نزدیک‌ترین پاسخ برسید. اگر واژه‌ای را در فرهنگ لغت پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌ها گزارش دهید. با سپاس از همکاری شما.
جستجوی واژه
لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)
آ
(حر.) «آ» یا «الف ممدوده» نخستین حرف از الفبای فارسی ؛ اولین حرف از حروف ابجد، برابر با عدد "۱".
پیشنهاد ویژه برای مطالعه
سمبولیسم اجتماعی در شعر معاصر فارسی
معنی شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست
شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست صلایِ سرخوشی، ای صوفیان باده پرست.گل سرخ شکفت و باز شد و بلبل (هَزار آوا) مست شد. ای صوفیان میگسار، شما را به باده‌نوشی و مستی می‌خوانم.
در مصراع دوم فراخواندن صوفیان به باده‌نوشی اشاره دارد به ریاکاری ایشان و از سر استهزای آنهاست.
گل حمرا: گل سرخ. حمرا مؤنث از احمر است. دکتر پرویز ناتل خانلری می‌نویسد در چند نسخه کهن گل حمری آمده است و آوردن صفت مؤنث برای گل وجهی ندارد اما بهاء‌الدین خرمشاهی گل حمرا را درست می‌داند.
بلبل: نام مرغی از تیره‌ی گنجشک‌ها که آواز بسیار زیبایی دارد و به سبب چهچهه دل‌انگیزش در شعر عاشقانه مقامی بالا دارد. بلبل به سه صفت عاشقی و شیدایی، فصاحت و سخنوری،معروف است. حافظ در غزلیاتش از بلبل شیدا بسیار یاد می‌کند، ازجمله در غزل شماره ۴۶۵ حافظ که بلبل در پنج بیت از کل هفت بیت آن حضور دارد. برای مطالعه بیشتر درباره بلبل به معنی بیت اول غزل شماره ۹ حافظ مراجعه کنید.
صَلا: فریادی که برای دعوت کسی به ضیافت یا کاری دیگر برآورند.
صوفی: به رهروان طریقت تصوف صوفی می‌گویند و در شعر حافظ نماد پشمینه‌پوشان بی‌خبر از عشق هستند. برای مطالعه‌ی بیشتر درباره جایگاه صوفی در شعر حافظ به معنی بیت اول از غزل شماره ۷ حافظ مراجعه کنید.
معنی اساس توبه که در محکمی چو سنگ نمود
اساس توبه که در محکمی چو سنگ نمود ببین که جام زُجاجی چه طُرفه‌اش بشکست.اساس توبه که در استحکام مثل سنگ محکم بود . نگاه کن که قدح شیشه ، آن را چگونه شکست . یعنی یک پیاله می ، توبۀ به آن محکمی را عجب شکست . [ اساس = پایه و بنیاد . زجاج = شیشه و زجاجی منسوب به شیشه است . طرفه = عجب ]
.
معنی بیار باده که در بارگاه استغنا
بیار باده که در بارگاه استغنا چه پاسبان و چه سلطان، چه هوشیار و چه مست.
ای ساقی باده بیاور که در بارگاه بی نیازی حق، شاه و گدا، مست و هوشیار همه یکسان هستند و لطف و رحمت او شامل همه خواهد شد.
استغنا: از صفات خداوند، بی نیازی
دکتر دینانی می گوید:
«مقام استغنا، مقام بی نیازی است. انسان وقتی به مستی معرفت برسد نیازمند هیچ چیزی نخواهد بود و پا بر فرق فرقدان فلک خواهد گذاشت.»
معنی از این رِباط دودر، چون ضرورت است رَحیل
از این رِباط دودر، چون ضرورت است رَحیل رِواق و طاقِ معیشت، چه سربلند و چه پست.رِباط یا رُباط ِ دو دَر: مهمان سرا، کاروانسرا کنایه ازدنیا که دودر دارد: درورودی(حیات) درخروجی (ممات)
رحیل: کوچ کردن
رواق: آستانه
طاق: سقف
معیشیت: اسباب زندگانی
رواق وطاقِ معیشت: هرچیزی که برای زندگانی لازم است. خانه وایوان وسقف و…..
معنی بیت: درشرایطی که همه می دانیم دراین دنیا میهمانیم ودیر یازود ازاین مهمانخانه ی دودر کوچ خواهیم کرد، چه تفاوتی می کند اسبابِ معیشتمان، کمی محقّر یا اندکی مجلّل بوده باشد. چه فرق می کند درخانه ای که مسافر ومیهمان هستم طاق ورواقش بلند باشد یاپَست؟ اگر دایمی بود اهمیّت داشت حال که می دانیم چندصباحی بیشتر نیستیم چرا اینقدر درحق همدیگرجفا کرده وبه خاطر چیزهای بی ارزش دل یکدیگر راشکسته وهمدیگررامی آزاریم!؟
هرکه راخوابگه آخرنه که مشتی خاک است؟
گوچه حاجت که برافلاک کشی ایوان را؟
معنی مقام عیش میسر نمی‌شود بی‌رنج
مقام عیش میسر نمی‌شود بی‌رنج بلی به حکم بلا بسته‌اند عهد الست.مَقامِ عیش: با شادمانی و سرخوشی زیستن بلا: از بلاء به معنای آزمون و امتحان و آزمایش است. رنج و محنت و گزند
عهد اَلَست: پیمانی که خداوند در روز الست از بندگانش گرفته که مٲخوذ از قرآن کریم: «اَلَستُ بربِّکُم؟ است.
معنی بیت: زندگی در این دنیا توام با رنج و مشقت و سختی است را که زندگی فرزندان آدم در روز الست چنین مقدر شده است.
معنی به هست و نیست مرنجان ضمیر و خوش می‌باش
به هست و نیست مرنجان ضمیر و خوش می‌باش که نیستی است سرانجام هر کمال که هست.برای اموال دنیا خاطر خود را آزرده نساز و تا می‌توانی زندگی را به خوشی بگذران؛ چراکه عاقبت هرچیزی که آن را کامل می‌شماری، نابودی است.
هست و نیست: کنایه از مال و منال، خواسته و دارایی
این بیت با مفاد آیه ۸۸ سوره قصص و آیه ۲۶ و ۲۷ سوره الرحمن برابر است.
معنی شکوه آصفی و اسب باد و منطق طیر
شکوه آصفی و اسب باد و منطق طیر به باد رفت و از او خواجه هیچ طَرف نبست.عظمت و هیبت آصف بن برخیا و اسبِ بادی که تخت سلیمان را حرکت می داد و دانستن زبان مرغان ، تماماََ از بین رفت . یعنی آصف (وزیر سلیمان) از این همه شکوه و جلال و بلکه بالاتر از اینها و یا خود حضرت سلیمان که مالک همه اینها بود هیچ فایده نبرد . یعنی در دنیا باقی نماند و فانی شد . [ مراد از خواجه در مصراع دوم ، جایز است که آصف باشد زیرا در عجم به وزراء خواجه اطلاق می شد و یا ممکن است خودِ حضرت سلیمان باشد که مجازاََ خواجه اطلاقش کرده . اسب باد = مراد حرکت تخت سلیمان به وسیله باد است . منطق طیر = زبان مرغان و طیور و وحوش که حضرت سلیمان می دانست . طرفه = فایده ]
معنی به بال و پَر مرو از ره که تیر پرتابی
به بال و پَر مرو از ره که تیر پرتابی هوا گرفت زمانی، ولی به خاک نشست.بال و پر عاریتی روزگار تو را از راه دور نسازد زیرا تیر پرتاب شده اگرچه مدتی اوج می گیرد ولی عاقبت به خاک می نشیند.
معنی زبان کِلکِ تو حافظ چه شکر آن گوید
زبان کِلکِ تو حافظ چه شکر آن گوید که گفتهٔ سخنت می‌برند دست به دست.
چه شُکرآن گوید: چگونه تواندازعهده ی شکرآن برآید.
درمصرع دوّم (گفته ی سخنت) هردو واژه یک معنی دارد وبکارگیری هردو برای یک منظورحافظانه نیست.احتمالاً به جای گفته “تُحفه” بوده است وخطّاطان که درآن روزگاران معمولاً یکی شعر رامی خوانده ودیگری می نوشته،به خاطرهم آوایی ، دچاراشتباه شده اند. درهر صورت چندان درمعنی تفاوت وتغییری ایجاد نمی شود.واگرهم گفته ی سخنت مدِّ نظرخواجه بوده، قطعاً منظورخاصی داشته ونگارنده ازدرک آن ناتوان است.
معنی بیت:
ای حافظ ،زبان ِ قلم ِ شیوای توچگونه می تواند ازعهده ی شُکراین برآید که اشعار تواینچنین دست به دست می چرخد ومرزها را درنوردیده وبه عنوان هدیه وارمغان تقدیم جویندگانِ حقیقت می گردد.
شعرحافظ همه بیت الغزل معرفت است
آفرین برنفس دلکش ولطفِ سخن اَش
دیدگاه کاربران درباره شعر شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست
میرذبیح الله تاتار می گوید:
سلام
حضرت حافظ در این غزلش از بیوفای دنیا وبی اعتنا بودن به آن وشاد زیستن درفرصت کوتاه حیات میگوید
تذکر اسم آصف همان وزیر مقتدر حضرت سلیمان ومراد از خواجه خود سلیمان می باشد،
یعنی سلیمان و وزیر بااقتدار او هیبت و عظمت و وزارت و تسلط برباد وفهم زبان برمرغان همه به باد فنا رفت نابود شد.
وهمگان از این رباط دو در میروند منظور از رباط دو در دنیاست دری ورودی اش حیات ودری خروجی اش مرگ میباشد
بیت هشتم :
یک نصیحت زیباست : یعنی اگر بتو بال و پر قدرت ومقام داده شد زیاد بلند پروازی مکن از حد اعتدال بیرون مشو مردم آزاری مکن آخرالامر سرنوشت تو هم سرنگون بخاک است.
سید محمد جواد می گوید :
بیت پنجم
«مقام عیش میسر نمی‌شود بی رنج •بلی به حکم بلا بسته‌اند عهد الست»
به آیه ۱۷۲ سوره اعراف قرآن اشاره دارد که:
وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلی شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلِینَ «172»
و (به یاد آور) زمانی که پروردگارت، از پشت بنی‌آدم، فرزندان وذرّیّه آنان را بر گرفت و آنان را گواه بر خودشان ساخت (و فرمود:) آیا من پروردگار شما نیستم؟
گفتند: بلی، ما گواهی دادیم (که تو پروردگارمایی، این اقرار گرفتن از ذریّه‌ی آدم برای آن بود) تا در روز قیامت نگویید: ما از این، غافل بودیم.
معنی شعر شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست چیست؟
گل سرخ شکفت و باز شد و بلبل (هَزار آوا) مست شد.
شعر شکفته شد گل حَمرا و گشت بلبل مست اثر کیسن؟
اثر حافظ بزرگ است.
وقتی کلمات ناتوانند ، بگذار تو را با سکوت بگویم. _ نزار قبانی.
Latest posts by یاسمن (see all)
- شعر چو باد، عزم سر کوی یار خواهم کرد _ 135 - آگوست 25, 2023
- بلبلی خون دلی خورد و گلی حاصل کرد _ 134 - آگوست 24, 2023
- صوفی نهاد دام و سر حقّه، باز کرد _133 - جولای 12, 2023
