اوزان شعر فارسی
هنگام خواندن اشعار کلاسیک یک موسیقی منظم و یک تناسب آوایی را میان مصرع ها و ابیات شعر احساس میکنیم که این همان وزن شعر است. در این قسمت به معرفی پر استفاده ترین اوزان شعر فارسی میپردازیم.
اوزان شعر فارسی
وزن یک تناسب آوایی است که هنگام خواندن شعر گوش را مینوازد و بر مبنای ضرباهنگ های موسیقیایی بنا شده است. که مبنای آن تلفظ واژه هاست نه شکل نوشتاری آن ها. ابتدا باید با مفهوم هجا آشنا شویم و بتوانیم شعر را به هجاهای ساده تفکیک کنیم که به این کار تقطیع میگویند. هجاهای فارسی در سه دسته کوتاه، بلند و کشیده دسته بندی میشوند.
شاعران فارسی حدود سیصد وزن را تجربه کرده اند و از بین آن ها تعداد محدودی محبوب و پر استفاده شدند.
رابطه وزن شعر و موسیقی
وزن شکلی از موسیقی در کلام است و انسان همواره در برابر موسیقی واکنشی غریزی نشان داده است و این تمایل انسان به یک نوع نظم آوایی و ضرباهنگ های مطلوب خاصیتی ذاتی است.
تقی پورنامداریان در کتاب تأملی در شعر احمد شاملو آورده است: «آهنگ صدا و شیوه سخن گفتن ما هرگز در حالات خشم و شادی و اندوه یکسان نیست. موسیقی که وسیله بیان آن، صوت است، قادر است بی واسطه هر کلام و بیانی که واجد مفهوم و معنایی باشد، در ما حالات عاطفی گوناگون، و البته عکس العمل های مادی و جسمانی متناسب با آن را بوجود بیاورد.»
وزن های پر استفاده
بیست و دو وزن کاربردی را از طریق دکمه های زیر میتوانید ببینید و شعر های مربوط به آن را بخوانید و تمرین کنید. در کارگاه آموزش عروض و قافیه بصورت جامع و کامل این اوزان تدریس میشوند.
تمرین شنیداری با وزن فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف) وزن شاهنامه این وزن به وزن شاهنامه معروف است. همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر[…]
تمرین شنیداری با وزن مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا درست خواندنِ شعر مهمترین[…]
تمرین شنیداری وزن فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا درست خواندنِ شعر[…]
تمرین شنیداری با وزن مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا[…]
تمرین شنیداری با وزن مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) (وزن رباعی) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا[…]
تمرین شنیداری وزن مستفعلاتن مستفعلاتن (مستفعلن فع مستفعلن فع) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا درست خواندنِ شعر[…]
تمرین شنیداری وزن مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا درست[…]
تمرین شنیداری با وزن مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف) ( هزج مسدس محذوف) وزن دوبیتی این وزن، به وزن دوبیتی هم معروف است. همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید[…]
تمرین شنیداری وزن مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا[…]
تمرین شنیداری با وزن مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) (هزج مثمن اخرب) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید.[…]
تمرین شنیداری برای وزن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن مخذوف) (رمل مثمن مخذوف) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید.[…]
تمرین شنیداری وزن فاعلات مفعولن فاعلات مفعولن (مقتضب مثمن مطوی مقطوع) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا درست[…]
تمرین شنیداری با وزن مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف) (هزج مسدس محذوف) وزن دو بیتی این وزن به وزن دوبیتی معروف است. همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید[…]
تمرین شنیداری با وزن مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) (هزج مثمن اخرب) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید.[…]
تمرین شنیداری با وزن فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) (رمل مثمن مشکول) همانطور که در جلسهی اولِ کارگاه آموزش عروض و قافیه گفتیم، بهترین و شیرینترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا میتوانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر[…]