معنی جا به همراه کلمات هم قافیه، و برابر پارسی آن در فرهنگ لغت دهخدا، فرهنگ لغت معین، فرهنگ فارسی عمید، دانشنامه آزاد فارسی، تلفظ جا در گویش ها و لهجه.

 

معنی جا

تلفظ : /jA/

مکان، محل ، خانه ، مسکن ، حد ، اندازه.

---

جا در فرهنگ فارسی

 

جای، محل، مقام، هرگوشه یانقطه که کسی در آن باشد
( اسم ) ۱- مکان مقام محل موضع مستقر. ۲- منزل ماوی . ۳- بستر رختخواب جام. خواب . ۴- جرات توانایی . ۵- ظرف کاسه بشقاب . ۶- قدرمقام حد اندازه . ۷- ( ادات استفهام ) کجا : ای نموده ترش روی از جابد این شوخی ترا? (عسجدی ) ترکیبات اسمی . یا به جاافتادن. بموقع مناسب . یا به جای ۱٠٠٠ – درحق دربار. . ۲- عوض بدل .یا برجای. بعوض بدل . یا جای خواب . ۱- محل خواب . ۲- محل استراحت . ترکیبات فعلی و جملات یااز جا اندر آوردن . حرکت دادن . یا از جا بردن. نابود ساختناز بن برکندن. یااز جای جستن . ( برجستن برجهیدن ) . از جاجنبیدن . حرکت کردن تکان خوردن . یااز جا در رفتن . عصبانی شدن خشمگین گشتن : (( بااین حرف او دوستان همه از جا در رفتند. ) ) یااز جا در کردن . عصبانی کردن . یا از جا رفتن . ۱- متزلزل شدن لغزیدن لرزیدن . ۲- منتقل شدن جابجا شدن. یا از جا شدن . ۱- از مکان خود حرکت کردن. ۲- خشمگین شدن. یا به جا آمدن .خلق شدن بوجود آمدن . یا به جا آوردن . ۱- انجام دادن . ۲- فهمیدن دریافتن .یا به جا گذاشتن . چیزی را ترک کردن و با خود نبردن ( عمدا یاسهوا ) . یا به جا ماندن . ۱- بجا گذاشتن . ۲- باقی بودن دوام یافتن .یا به جایی رسیدن . مقامی یافتن رتبه ای بدست آوردن . یا جای تراست و بچه نیست . یار و در رفته آن شئ از میان رفته . یا جا گرم کردن. در جایی مستقر شدن و بدان الفت کردن . یا جای آنست . سزاواراست . یا جای ارزن نیست . هم. مجلس و محل انباشته از مردم است. یا جای سوزن انداختن نیست . مجلس یا مکان پر است . یا جای شکرش باقی است بایدشکر کرد که ازین سخت تر و بدتر نشده . یا در جا زدن . ۱- پاها را بنوبت چپ وراست بزمین کوبیدن بدون راه رفتن . ۲- در یک شغل یا بر یک حال باقی ماندن . ۳- کار بیفایده کردن .
مکان و مقام.

---

جا در فرهنگ عمید

 

۱. محل.
۲. هر قسمتی از فضا یا سطح که کسی یا چیزی در آن قرار بگیرد.
۳. منزل.
۴. اثر باقی مانده از چیزی بر روی یک سطح: جای مُشت.
۵. بستر: جا تَر است و بچه نیست.
۶. جانشین، عوض، ازا: اگر جای من غیری گزیند دوست حاکم اوست / حرامم باد اگر من جان به جای دوست بگزینم (حافظ: ۷۰۸ ).
۷. [مجاز] مقام.
۸. [مجاز] موقعیت: سپهرش به جایی رسانید کار / که شد نامور لؤلؤ شاهوار (سعدی۲: ۱۱۵ ).
۹. حد، اندازه: سخن چون به تندی به جایی رسید / که این ماه را سر بباید برید (فردوسی: لغت نامه: جا ).
۱۰. قسمتی از یک چیز.
* بر جا: ‹برجای› ثابت، برقرار.
* بر جا داشتن: (مصدر متعدی ) برقرار ساختن: همان عهد دیرینه برجای داشت / عمل های پیشینه برپای داشت (نظامی۵: ۷۸۳ ).
* بر جا ماندن: (مصدر لازم ) باقی ماندن، برقرار ماندن.
* به جا:
۱. کاری یا امری که در موقع مناسب و شایسته انجام شود.
۲. درخور، لایق.
* به جا آوردن: (مصدر متعدی ) [مجاز] ۱. انجام دادن کاری یا امری از طاعت و عبادت و مراسم احترام: اگر اینک گفتم به جای آورید / سر کینه جستن به پای آورید (فردوسی: ۳/۲۰۱ ).
۲. دریافتن.
۳. شناختن کسی یا چیزی.
* به جایِ: [قدیمی] ۱. درحقِ: پدر به جای پسر هرگز این کرم نکند / که دست جود تو با خاندان آدم کرد (سعدی: ۱۶۸ ).
۲. دربارۀ.
* جا افتادن: (مصدر لازم )
۱. در جای خود قرار گرفتن عضوی که تکان خورده و از بند دررفته.
۲. به جای خود برگشتن هر چیزی که از محل مخصوص خود بیرون آمده و جابه جا شده باشد.
* جا انداختن: (مصدر متعدی )
۱. از قلم انداختن.
۲. کار گذاشتن چیزی در محل مخصوص خودش.
۳. (پزشکی ) برگرداندن استخوانی که از بند یا مفصل تکان خورده و جابه جا شده به جای خود و بستن و معالجه کردن آن.
۴. گستردن رختخواب.
* جا خوردن: (مصدر لازم ) تکان خوردن و حیرت کردن از دیدن چیزی عجیب یا پیشامد ناگهانی یا شنیدن خبری حیرت انگیز، یکه خوردن.
* جا خوش کردن: (مصدر متعدی )
۱. جایی را پسندیدن و در آنجا اقامت کردن.
۲. [مجاز] بسیار ماندن در جایی.
* جا دادن: (مصدر متعدی )
۱. چیزی را در جایی قرار دادن.
۲. برای کسی جایی معین کردن و او را نشاندن.
* جا داشتن: (مصدر لازم ) جادار بودن، گنجایش داشتن، وسعت داشتن.
* جا رفتن: (مصدر لازم )
۱. قرار گرفتن قطعه ای در جای اصلی خود.
۲. در بازی ورق، ریختن ورق هایی که بازیکن در دست دارد و به نظرش برنده نیست روی ورق های دیگر، به نشانۀ صرف نظر کردن از شرکت در آن دست.
* جا زدن: (مصدر لازم ) [مجاز] ۱. منصرف شدن.
۲. تسلیم شدن.
۳. (مصدر متعدی ) فروختن یا دادن جنس بنجل و نامرغوب به جای جنس خوب.
۴. (مصدر متعدی ) قرار دادن قطعه ای در جای اصلی خود.
* جا شدن: (مصدر لازم ) قرار گرفتن کسی یا چیزی در جایی یا در ظرفی.
* جا کردن (دادن ): (مصدر متعدی )
۱. گنجاندن.
۲. داخل کردن.
* جا گذاشتن (گذاردن ): (مصدر متعدی ) به جا نهادن، قرار دادن، چیزی را در جایی گذاشتن.
* جا گرفتن: (مصدر لازم )
۱. گُنجیدن.
۲. جایی برای خود اختیار کردن، محلی را به خود اختصاص دادن.
* جا گرم کردن: (مصدر لازم )
۱. [مجاز] قرار گرفتن در جایی: از آن سرد آمد این قصر دل آویز / که چون جا گرم کردی گویدت خیز (نظامی۲: ۱۵۷ ).
۲. آرام گرفتن، در جایی نشستن و آسایش یافتن.

---

جا در فرهنگ معین

 

[ په . ] (اِ. ) ۱ – مکان ، موضع . ۲ – رختخواب ، بستر. ۳ – منزل ، مأوا. ۴ – ظرف ، بشقاب . ۵ – قدر، منزلت . ،از ~ دررفتن کنایه از: عصبانی شدن ، خشمگین شدن . ،~ تر است و بچه نیست کنایه از: فرد مورد نظر دررفته ، آن شی ء از میان رفته .
زدن (زَ دَ ) (مص م . ) ۱ – جنس بدلی یا نامرغوب را به جای مرغوب و اصلی به کسی دادن یا فروختن ، قالب کردن . ۲ – از ترس ، نظر و تصمیم خود را عوض کردن . ۳ – کسی را به جای دیگری معرفی کردن .

---

جا در لغت نامه دهخدا

 

جا. ( اِ ) معروف است که مکان و مقام باشد. ( برهان ). محل. مَعان. مستقر. موضع: عَثار؛ جای هلاک و بدی. خُنُس ؛ جای آهوان. وَأطَه ؛ جای ژرف از آب و جای بلند و مرتفع. نَجد؛ جای بلند. مندح ، معاث ؛ جای فراخ. اَذین ؛ جائی که بانگ نماز از هر جهت در آنجا شنوده شود. کَر؛ جائی که آب را در آن جمع کنند تا صاف و روشن گردد. قماءة، مقماءة؛ جائی که آفتاب نرسد. کلاء؛ جائی که باد کم گذرد. قِتل ؛ جائی که به زدن بر آنجا مردم هلاک گردد. کریص ؛ جائی که در آن پنیر سازند. ملموءة؛ جائی که در آن چیزی سازند. مسیک ؛ جائی که آب ایستد در وی ، محلی که آب در آن جا گیرد.

---

جا در واژه نامه بختیاریکا

 

به جا کِردِن
جار؛ چُ؛ چنو

---

فارسی به عربی

 

اسکان , غرفة , فضاء , محطة , مضجع , مقبس , مقعد , مکان , منتجع , منزل , منصب شاغر , ناحیة.

---

فارسی به انگلیسی

 

place, seat, room, space, occasion, cause, ground, margin, accommodations, capacity, compartment, ery _, lieu, locale, locality, location, locus, point, position, print, quarters, rack, site, situation, spot, stand, station, stead, void, where, whereabouts, zone, lot

---

جا در گویش مازنی

 

/jaa/ مکان – محل – لانه – ظرف ۳بستر & از پسوندهاست.

---

مترادف با جا

 

خانقاه، منزل، مسکن، جا، برج، نشیمن، خانه، سرای، اهل خانه، جایگاه، اهل بیت، محل سکنی، منزلگاه.

منزل، تطابق، جا، تطبیق، کمک، همسازی، وسایل راحتی، سازش با مقتضیات محیط، وام، مساعده.

مقر، جا، کفل، نیمکت، مرکز، مستقر، مسند، نشیمن، مدار، صندلی، محل اقامت، سرین، جایگاه، نشیمن گاه.

مقر، جا، موقعیت، مکان، محل، زمین زیر ساختمان.

جا، دوره، فضا، وسعت، مساحت، فاصله، مدت معین، زمان کوتاه، حیز.

جا، فضا، خانه، اتاق، محل.

---

جا در جدول کلمات

مکان.

---

پیشنهاد و نظر شما برای واژه جا

در بخش دیدگاه، نظر خودتان را درباره‌ی این مطلب بنویسید. اگر نقصی می‌بینید، سعی کنید مطلبمان را کامل کنید. و اگر پیشنهاد تازه‌ای دارید، پیشنهادتان را اضافه کنید.

---

پیشنهاد ویژه برای مطالعه

دلنوشته زندگی سید صالح فتوحی

شعر مانلی نیما یوشیج

نامه های نیما یوشیج

نامه های احمد شاملو به آیدا