هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
حافظ، اوزان شعر فارسی، غزل
ساقیا برخیز و دَردِه جام را – 8
دانلود دکلمه صوتی شعر ساقیا برخیز و دَردِه جام را حافظ (غزل 8) + پخش آنلاین، متن کامل، معنی و تفسیر: خاک بر سر کن غم ایام را ساغر می بر کفم نِه تا ز بَر
شعر ساقیا برخیز و دَردِه جام را – غزل 8 – حافظ
ساقیا برخیز و دَردِه جام را
خاک بر سر کن غم ایام را
ساغر می بر کفم نِه تا ز بَر
بَرکِشم این دلق اَزرَق‌فام را
گر چه بدنامی‌ست نزد عاقلان
ما نمی‌خواهیم ننگ و نام را
باده دَردِه چند از این باد غرور
خاک بر سر نفس نافرجام را
دود آه سینهٔ نالان من
سوخت این افسردگان خام را
محرم راز دل شیدای خود
کس نمیبینم ز خاص و عام را
با دلارامی مرا خاطر خوش است
کز دلم یک باره بُرد آرام را
ننگرد دیگر به سرو اندر چمن
هرکه دید آن سرو سیم‌اندام را
صبر کن حافظ به سختی روز و شب
عاقبت روزی بیابی کام را
از آرشیوهای مشابه دیدن کنید:
حافظ غزلیات حافظ وزن شعر: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
ساقیا برخیز و دَردِه جام را صوتی
پلیر زیر چند دکلمه ی صوتی از شعر ساقیا برخیز و دَردِه جام را حافظ است. این قطعه‌ها توسط مریم فقیهی کیا، سهیل قاسمی، فریدون فرح‌اندوز، محسن لیله کوهی و هادی روحانی خوانده شده‌اند.
در صورتی که در متن بالا، معنای واژه‌ای برایتان ناآشنا می‌آمد، می‌توانید در جعبه‌ی زیر، آن واژه را جستجو کنید تا معنای آن در مقابلش ظاهر شود. بدیهی‌ست که برخی واژه‌ها به همراه پسوند یا پیشوندی در متن ظاهر شده‌اند. شما باید هسته‌ی اصلیِ آن واژه را در جعبه جستجو کنید تا به نزدیک‌ترین پاسخ برسید. اگر واژه‌ای را در فرهنگ لغت پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌ها گزارش دهید. با سپاس از همکاری شما.
جستجوی واژه
لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)
آ
(حر.) «آ» یا «الف ممدوده» نخستین حرف از الفبای فارسی ؛ اولین حرف از حروف ابجد، برابر با عدد "۱".
معنی ساقیا برخیز و دَردِه جام را
ساقیا برخیز و دَردِه جام را خاک بر سر کن غم ایام را. یعنی باده بنوشیم و مست شویم و غم ایام را چنان فراموش کنیم که انگار زیر خاک مدفون است .
معنی ساغر می بر کفم نِه تا ز بَر
ساغر می بر کفم نِه تا ز بَر بَرکِشم این دلق اَزرَق‌فام را.
ای ساقی ، ساغر می را بر کفم نِه . یعنی به دستم ده تا این خرقۀ ازرق یعنی کبود رنگ را از تن بیرون آورم . یعنی مست شوم و خرقه را چاک زنم و از تن به درآرم و دور اندازم . این بیت تعریض است به شیخ حسن ازرق پوش و پیروانش . چه این گروه همگی جامۀ کبود رنگ پوشند . [ ساغر = قدح . زِ بَر = از تنم . دلق = خرقه . ازرق فام = کبود رنگ ]
– ازرق پوشان خلفاء و مریدان حسن ازرق پوش است . این ازرق پوشان همگی از صوفیان خلوتی اند و به مناسبت لباس کبود رنگی که به تن می کردند به این اسم مشهور شده اند . این فرقه از صوفیه با اصحاب پیرِ گلرنگ (شیخ محمود عطار شیرازی) مخالف بوده اند حتی گاه گاه بین شان اختلاف به جایی می رسید که منجر به شتم و ناسزا می گشت .
معنی گر چه بدنامی‌ست نزد عاقلان
گر چه بدنامی‌ست نزد عاقلان ما نمی‌خواهیم ننگ و نام را. اگرچه نخواستن شهرت نزد خردمندان بدنامی است، ما خواستار نام و جاه نیستیم و به مستی و رسوایی عشق دل خوش داریم.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره «ننگ و نام» به توضیحات بیت پنجم غزل با مطلع «صوفی بیا که آینه صافیست جام را» مراجعه کنید.
معنی باده دَردِه چند از این باد غرور
باده دَردِه چند از این باد غرور خاک بر سر نفس نافرجام را.
ای ساقی باده بده تا بنوشیم و مست گردیم و تکبر و خودبینی را از سر بیرون کنیم، تا کی باد غرور در سر داشتن؟ خاک بر سر نفس بدبخت و بدعاقبت باد.
دکتر دینانی می گوید:
«ما چون هنوز باده ناب نخورده ایم و می محبت بر سر نکشیده ایم به صورتی احمقانه مغرور هم هستیم و به امور مبتذل روزمره دل خوش کرده ایم. از باده ای بده که باد غرور را از من بگیرد. باد غرور، خاک بر سر نفس آدمی می کند. این همان غرورهای بیجا است که از خامی ناشی می شود.»
معنی دود آه سینهٔ نالان من
دود آه سینهٔ نالان من سوخت این افسردگان خام را. آهی که مانند دود از سینه ی نالان من بیرون می آید؛ این گروه دلمرده ی بی تجربه را سوزانید.
افسرده: پژمرده، یخ بسته.
مقصود اینکه سخنان سوزناک من دل افسردگان بی تجربه را سخت متاثر کرد.
معنی محرم راز دل شیدای خود
محرم راز دل شیدای خود کس نمیبینم ز خاص و عام را.
شیدا: دیوانه . عاشق
معنی بیت: در این دنیا کسی نیست که راز دلم را برایش فاش کنم و کمی آرام گیرم.
معنی با دلارامی مرا خاطر خوش است
با دلارامی مرا خاطر خوش است کز دلم یک باره بُرد آرام را. دلم با دلآرامی خوش است . با دلآرامی که یکباره قرار و راحت را از من سلب نمود . [ دلآرام = باعث آرامش دل ، مراد از دلآرام در اینجا ممکن است جانانِ خواجه باشد و شاید اشاره است به شیخ محمود که مرید خواجه بود ]
معنی ننگرد دیگر به سرو اندر چمن
ننگرد دیگر به سرو اندر چمن هرکه دید آن سرو سیم‌اندام را. [از حیث مضمون، ارتباط عمودی این بیت را با دیگر ابیات درنیافتم!] هر کس که آن سرو سیمین بدن را دیده باشد دیگر به سرو چمن نگاه نمی اندازد!
معنی صبر کن حافظ به سختی روز و شب
صبر کن حافظ به سختی روز و شب عاقبت روزی بیابی کام را. ای حافظ ، روز و شب در برابر سختی ها و ناگواری ها صبر کن تا مرادت را بیابی یعنی به مرادت برسی زیرا الصبر مفتاح و الفرج است . [ منتها = غایت و نهایت ]
دیدگاه برخی کاربران درباره‌ی غزل ساقیا برخیز و دَردِه جام را حافظ
مصطفی فدشک می گوید:
سلام خوب بود در بیت :
دود آه سینه نالان من
سوخت این افسردگان خام را
یک (ی) بعد از سینه اضافه کنیم که به خواندن بهتر کمک کند
دود آه سینه ی نالان من
عبدالواحد قلندرزهی می گوید:
صبر کن حافظ به سختی روز و شب
عاقبــت روزی بیـــابی کـــــام را
حضرت حافظ شیراز،عارف پارس وغزلسرای ایران در این بیت، از سختی روزگار بر صبر تاکید وموفقیت وبیرون رفت از مشکلات را درشکیبایی می داند و این مطلب برگرفته از قرآن وگفتار پیامبر است.
جهانگیر می گوید:
درود به همگی .
کس نمی بینم ز خاص و عام را. با احترام به همه ی اساتید.
به نظر میاد نسبت دادن “را ” به کس چندان منطقی نباشه .
به نظر من این مصرع را باید دو جمله در نظر گرفت :
کس نمی بینم ز خاص؛ و( ” کس نمیبینم ” ) عام را .
که در قسمت دوم عبارت کس نمیبینم به قرینه ی لفظی حذف شده است و بنابراین “ز ” به خاص برمیگردد؛ و “را ” به عام تعلق دارد .
با سپاس از شما و خواجه حافظ.
معنی ساقیا برخیز و دَردِه جام را چیست؟
یعنی باده بنوشیم و مست شویم و غم ایام را چنان فراموش کنیم که انگار زیر خاک مدفون است .
ساقیا برخیز و دَردِه جام را اثر کیست؟
این شعر اثر حافظ بزرگ است.
نبودنت چسبیده است به من
نه مثل چیزی از بیرون
همچون عضوی تازه
که از درون روییده باشد
نه مثل چیزی از بیرون
همچون عضوی تازه
که از درون روییده باشد
Latest posts by پوریا پلیکان (see all)
- اوزان و بحرهای شعر فارسی - سپتامبر 24, 2023
- اشعار، ترجمه‌ها و نقدهای احمد شاملو - سپتامبر 13, 2023
- اشعار احمد شاملو + بیوگرافی - سپتامبر 10, 2023
