شعر ز اصل پاک و نژاد بلند و طبع نکو _ ادیب الممالک

ز اصل پاک و نژاد بلند و طبع نکو

بدی نزاید چونانکه نیکی از بدخو

هزار مرتبه گر قند را بجوشانی

لطیف گردد و افزون شود حلاوت او

ولی درخت مغیلان ترنجبین ندهد

گرش چشانی از کوثر آب در مینو

کراگهر نبود خاصیت نمی بخشد

گر آستینش آکنده سازی از لؤلو

نه ماهتاب کند رنگ هندوئی رومی

نه آفتاب کند شکل رومیئی هندو

اگر عجوزی چون شاهدان مشکین خط

بر وی غازه نهد یا که وسمه، بر ابرو

همی بگوید روی کژ و قد کوژش

کزین دو شاهد عادل طریق صدق مجو

وگر عروسی رعنا برای مصلحتی

پلاس پوشد و اندر زند نقاب به رو

بود دو شاهد دانای راستگو او را

نخست راستی قد، دویم خم گیسو

پس از شکستن دندان و رنجه کردن کام

شود هویدا کان نقل بود و این پینو

تن لطیف چه در خزچه در عبا چه گلیم

شراب ناب چه در بط چه در قدح چه سبو

من این مقدمه زان چیدمی که این سخنان

نمایم اثبات اندر گه جدل به عدو

که شاهزاده فرخ منش امامقلی

بسوی رستاق از شهر اگر نماید رو

عجب مدار که شاهین در آشیانه خویش

همی نگردد صیاد کبک یا تیهو

از آن بساحل دریا مکان گزیده که هیچ

نهنگ تر نکند کام خویش اندر جو

بلند مرتبه شهزاده که همت وی

ز ارتفاع بگردون همی زند پهلو

نشانده مهرش از آفتاب تکمه زر

از آن سپس که گریبان چرخ کرده رفو

خدایگانا گویند کاندر این دریا

جزیره است ترا همچو روضه مینو

دران جزیره یکی کوه و اندران کهسار

با من و عیش چرد شیر بیشه با آهو

شنیده ام من و باور ندارم این گفتار

مگر کنایه شمارم حدیث این هر دو

همی بگویم کهی ز عفو و حلم تراست

محیط گشته بر آن کوه رشحه کف تو

تمام جانوران در پناه مرحمتت

همی شوند پرستش گرو ستایش گو

شنیده ام که هلاکو مراغه را بگزید

در آن بساخت سرای و عمارت و مشکو

کنون مراغه اسبان و استران توشد

مراغه ای که بدی تختگاه هولاکو

امیدوارم کاندر زمانه شاد زیئی

ابا صلابت چنگیز و حشمت منکو

سر خیامت اندر فراز چرخ فرا

بن سنانت اندر فرود خاک فرو

خدای عز و جل دولتت کند جاوید

بحق اشهد ان لا اله الا هو

مطالب بیشتر در:

ادیب الممالک

شعر مشروطه

وزن شعر: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)

قالب شعر: قصیده

پیشنهاد ویژه برای مطالعه

سرریز می‌کند صندوق پست – ساعت

زنی هستم

خاقانی اگر بسیج رفتن داری – ۲۳۲

به کجا ؟ به عشق – زندگی را چه معنایی است

در صورتی که در متن بالا، میاد باد آن عهد کم بندی به پای اندر نبود عنای واژه‌ای برایتان ناآشنا می‌آمد، می‌توانید در جعبه‌ی زیر، آن واژه را جستجو کنید تا معنای آن در مقابلش ظاهر شود. بدیهی‌ست که برخی واژه‌ها به همراه پسوند یا پیشوندی در متن ظاهر شده‌اند. شما باید هسته‌ی اصلیِ آن واژه را در جعبه جستجو کنید تا به نزدیک‌ترین پاسخ برسید. اگر واژه‌ای را در فرهنگ لغت پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌ها گزارش دهید. با سپاس از همکاری شما.

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

آ

(حر.) «آ» یا «الف ممدوده» نخستین حرف از الفبای فارسی ؛ اولین حرف از حروف ابجد، برابر با عدد "۱".

ز اصل پاک و نژاد بلند و طبع نکو

شعری که خواندیم به این شکل شروع شد: «ز اصل پاک و نژاد بلند و طبع نکو بدی نزاید چونانکه نیکی از بدخو هزار مرتبه گر قند را بجوشانی لطیف گردد و افزون شود حلاوت او» آیا با این سطرها برای شروعِ این شعر موافق هستید؟ به نظر شما غیر از این شروع نیز می‌توانستیم شروعِ دیگری داشته باشیم و شعر از چیزی که حالا هست جذاب‌تر و زیباتر باشد؟ به طور یقین ادیب الممالک که از شاعران مهم دوره مشروطه است دیدگاه و دلایلِ خاص خودش را برای این شروع داشته است، به نظر شما چرا این سطر ها را برای شروع شعر انتخاب کرده؟ شما اگر جای ادیب الممالک بودید، این شعر را چگونه شروع می‌کردید؟ و به جای سطر های پایانی یعنی : «سر خیامت اندر فراز چرخ فرا بن سنانت اندر فرود خاک فرو خدای عز و جل دولتت کند جاوید بحق اشهد ان لا اله الا هو» از چه سطر هایی استفاده می‌کردید؟