شعر نگار من تن سیمین خود برخت سیاه _ ادیب الممالک 

در تسلیت فرماید

نگار من تن سیمین خود برخت سیاه

چنان نهفته که در تیره شب چهارده ماه

سیاه پوشید آن گلعداز و روز مرا

ز سوگواری خود کرد همچو شام سیاه

برفت چشمه حیوان درون تاریکی

نهاد لاله نعمان ز مشک سوده کلاه

شخود چهره بناخن گشود خون ز دو چشم

گسست موی و پریشان نمود زلف دو تاه

همی پراکنده از هر دو جزع مروارید

همی دمید برخسار همچو آینه آه

ایا گزیده ترین دخت شهریار عجم

که شد نژاد تو از خسروان والا جاه

توئی نبیره طهماسب شاه کیوان قدر

توئی نواده خاقان و سبط نادر شاه

تو شاد داری خرم روان پاک نیا

تو زنده کردی نام پدرت طاب ثراه

نشان حشمت تو ظاهر است در آفاق

حدیث عصمت تو سایر است در افواه

سخا و جود به ابر کف تو بسته امید

کمال و فضل بخاک در تو جسته پناه

ببارگاه تو بهرام و تیر بسته میان

بخاک راه تو برجیس و مهر سوده جباه

به پیش قصر کمالت فلک نیارد پای

درون کاخ عفافت ملک نیابد راه

ز هوش و فضل و فروغ و فر و کمال تو تافت

بچرخ مشتری و تیر و مهر و زهره و ماه

بدان مثابه بلند است دامنت که مدام

ز دامن تو بود دست آسمان کوتاه

از آنکه چرخ نهم برترین مقام وی است

که چاکران تو را شد فروترین خرگاه

گر آفتاب شود فی المثل بچرخ نهم

کجا تواند کردن بسایه تو نگاه

ز تو ببالد برقع برایت و به نگین

ز تو بنازد معجر بافسر و به کلاه

بحضرت تو حدیثی فرا برم که بود

خدای عز وجل مرمرا بصدق گواه

به پیش چون تو حکیمی که راز دل داند

منافقی نکنم لا اله الا الله

بدان رسول که آمد ستوده در گیتی

بدان خدای که باشد منزه از اشباه

بدان اراده که بر سلب و نفی من قادر

بدان ضمیر که از هست و بود من آگاه

کز این مصیبت عظمی که دستبرد قضا

بدوستان تو آورده از ستم ناگاه

بسان ساغر مستان دلم پر از خون است

چو طره صنمان قامتم شدست دو تاه

چو ابر خون ز بصر باری و نمیدانی

که جان ما را در بحر قلزم است شباه

ولی چه چاره که این باده را از این ساقی

بطوع اگر نستانی دهند با اکراه

نه کس ببندد این رخنه را بدست هنر

نه کس گشاید این قلعه را بزور سپاه

نگویمت که در این غم مپوش رخت سیه

که کعبه ای تو و زیبد بکعبه رخت سیاه

خدای را مفشان خون دیده بر دامان

که دامن تو نیالوده بر بهیچ گناه

مریز اشک و مخور غم در این مصیبت سخت

مدار تاب و مکن تب در این غم جانکاه

بطوع خاطر تسلیم شو بامر قضا

ز روی صدق رضا ده بدانچه خواست اله

چو وقت در گذر آید چه یکنفس چه هزار

چو دور عمر بسر شد چه پنج و چه پنجاه

زمانه یار نگردد بزور بازوی عقل

گذشته باز نیاید بسوک و ناله و آه

تن فسرده دلخستگان نژند مکن

دل رمیده وابستگان شکسته مخواه

گر این کلام مرا گوش کردی از سر مهر

یکی حدیث دگر آرم اندرین درگاه

بهمت تو که برتر از آسمان بلند

بدامن تو که شد دست چرخ از آن کوتاه

که گر در آب کنی غرقه حاضرم بالطوع

وگر در آتش گوئی روم بلا اکراه

بخاکپای تو دارد تن فسرده نیاز

بر آستان تو دارد دل رمیده پناه

سرم بطوق تو یک گردن است و صد زنجیر

دلم بدست تو یک کشته و هزار سپاه

چو در کف تو بود کار دل تو خود دانی

باوج ماه رسان یا بیفکن اندر چاه

کنون بپای خود آمد بدامت این نخجیر

گرش توانی در بند خویش داشت نگاه

شکار شیر کن ای جان اگر چه میدانم

که در کمند تو شیر ژیان شود روباه

الا چو گاه برآید ز ماه و ماه از سال

الا چو روز برآید ز هفته هفته ز ماه

همیشه روز و شبت خوش ببامداد و غروب

هماره سال و مهت نیک درگه و بیگاه

مطالب بیشتر در:

پیشنهاد ویژه برای مطالعه 

در حکمت و پند خاقانیا به جاه مشو غره غمروار – ۵

آدم ها وقتی می آیند – به خواب و خاطره ی آدم برنگردید

ای زلف بتم عقرب مه جولانی – ۳۴۵

حتی اگر عشق خریدنی هم بود

در صورتی که در متن بالا، میاد باد آن عهد کم بندی به پای اندر نبود عنای واژه‌ای برایتان ناآشنا می‌آمد، می‌توانید در جعبه‌ی زیر، آن واژه را جستجو کنید تا معنای آن در مقابلش ظاهر شود. بدیهی‌ست که برخی واژه‌ها به همراه پسوند یا پیشوندی در متن ظاهر شده‌اند. شما باید هسته‌ی اصلیِ آن واژه را در جعبه جستجو کنید تا به نزدیک‌ترین پاسخ برسید. اگر واژه‌ای را در فرهنگ لغت پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌ها گزارش دهید. با سپاس از همکاری شما.

نگار من تن سیمین خود برخت سیاه

شعری که خواندیم به این شکل شروع شد: «نگار من تن سیمین خود برخت سیاه چنان نهفته که در تیره شب چهارده ماه سیاه پوشید آن گلعداز و روز مرا ز سوگواری خود کرد همچو شام سیاه» آیا با این سطرها برای شروعِ این شعر موافق هستید؟ به نظر شما غیر از این شروع نیز می‌توانستیم شروعِ دیگری داشته باشیم و شعر از چیزی که حالا هست جذاب‌تر و زیباتر باشد؟ به طور یقین ادیب الممالک که از شاعران مهم دوره مشروطه است دیدگاه و دلایلِ خاص خودش را برای این شروع داشته است، به نظر شما چرا این سطر ها را برای شروع شعر انتخاب کرده؟ شما اگر جای ادیب الممالک بودید، این شعر را چگونه شروع می‌کردید؟ و به جای سطر های پایانی یعنی : «الا چو گاه برآید ز ماه و ماه از سال الا چو روز برآید ز هفته هفته ز ماه همیشه روز و شبت خوش ببامداد و غروب هماره سال و مهت نیک درگه و بیگاه» از چه سطر هایی استفاده می‌کردید؟

شعر در تسلیت فرماید ادیب الممالک

دیدگاه خودتان را در بخش دیدگاه‌ها برای شعر در تسلیت فرماید ادیب الممالک بنویسید. اگر از شعر لذت برده‌اید، بنویسید که چرا لذت برده‌اید و اگر لذت نبرده‌اید، دلیل آن را بنویسید.

اگر نقد یا پیشنهادی برای سایت دارید، به گوش جان می‌شنویم.

اگر عکس‌نوشته‌ای با این شعر درست کرده‌اید، در بخش دیدگاه‌ها اضافه کنید تا با نام خودتان منتشر شود.

پیشنهاد می‌کنیم، این شعر را با صدای خودتان ضبط کنید و در بخش دیدگاه، فایل صدایتان را اضافه کنید تا در سایت منتشر شود.

• About
• Latest Posts

نگین

Latest posts by نگین (see all)

• به هر که جور نکردی نمی توانستی - ژانویه 29, 2024
• چشم مستت شوخی آغازد همی - ژانویه 29, 2024
• هزار سال رهست از تو تا مسلمانی - ژانویه 29, 2024