دکلمه صوتی شعر ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت – رباعی 13  از خیام + معنی، تحلیل و تفسیر فلسفی.ناگه برود ز تن روان پاکت بر سبزه نشین و خوش بزی روزی چند.

ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت
ناگه برود ز تن روان پاکت

بر سبزه نشین و خوش بزی روزی چند
زآن پیش که سبزه بر دمد از خاکت

زآن پیش که سبزه بر دمد از خاکت

در قالب رباعی ضربه‌ی اصلی شعر در مصرع آخر اتفاق می‌افتد. از ابتدا انگار به گونه‌ای شاعر می‌خواسته ما را آماده کند تا برسد به مصرع آخر، به همین دلیل همیشه سطر آخر رباعی در ذهن مخاطب خوب به یاد می‌ماند، و این شعر حکیم عمر خیام را نیز بسیاری از مردم با نام «زآن پیش که سبزه بر دمد از خاکت» می‌شناسند.

از آرشیوهای مشابه دیدن کنید:

ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت صوتی

پلیر زیر چند دکلمه ی صوتی شعر «ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت» از خیام است. این قطعه‌ها توسط احسان اسماعیلی، داوود ملک زاده ، زهرا بهمنی و زهرا شیبانی خوانده شده‌اند.

در صورتی که در متن بالا، معنای واژه‌ای برایتان ناآشنا می‌آمد، می‌توانید در جعبه‌ی زیر، آن واژه را جستجو کنید تا معنای آن در مقابلش ظاهر شود. بدیهی‌ست که برخی واژه‌ها به همراه پسوند یا پیشوندی در متن ظاهر شده‌اند. شما باید هسته‌ی اصلیِ آن واژه را در جعبه جستجو کنید تا به نزدیک‌ترین پاسخ برسید. اگر واژه‌ای را در فرهنگ لغت پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌ها گزارش دهید. با سپاس از همکاری شما.

معنی ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت

ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت
ناگه برود ز تن روان پاکت

دل همان جایی است که هم تنگ می شود و هم غمگین. و هم افسرده و هم ناراحت. تا که یکی چیزی می گوید و به ما بر می خورد از او دلخور می شویم. خطابش به همین دل است. دل زود رنج.

معنی بر سبزه نشین و خوش بزی روزی چند

بر سبزه نشین و خوش بزی روزی چند
زآن پیش که سبزه بر دمد از خاکت

زمانه همان روزگار است همان چرخ فلک است که بالا و پایین می رود.

تفسیر فلسفی قرآن ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت

تفسیر زیر از عبدالحسین عادل زاده است. انتشار این متن به معنای تایید یا انکار محتوای آن نیست.

ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت

ناگه برود ز تن روان پاکت

بر سبزه نشین و خوش بزی روزی چند

زان پیش که سبزه بردمد از خاکت

بی‌تفاوتی جهان نسبت به احساسات ما و شکایت‌مان از چرخ روزگار. این آن واقعیتی است که اگر کسی درک کند در خواهد یافت که ما چه زندگی را به تلخ‌کامی و اندوه دیروز و فردا بگذرانیم، و چه به شادی و مستی و فراغت خیال، به هر رو، آن دم کوتاه، که باید برای همیشه چشم از این جهان فرو ببندیم فرا خواهد رسید. تعبیر «روان پاک» در مصرع دوم نوعی بیان کنایی و طنزگونه از مردنی این‌گونه است، تا این تناقض بیش از پیش ارایه شود که مظلوم‌نمایی و بروز سرخوردگی در نهایت از سوی جهان با مرگ پاسخ داده می‌شود و جهان از طبیعت محتوم خویش باز نمی‌ماند.

در بیت دوم نمودی دیگر از آن شدن و دگرگشت را که در هندسه کلامی خیام‌ها بارها با آن رو‌به‌رو ‌می‌شویم مشاهده می‌کنیم. در این هندسه، شکل غالب دایره است: چرخ همواره بازگشت‌کننده‌ای از خزان و رستاخیز، و گردش تکرارشوندۀ زوال و زایش. از همین رو است که زمان در اساطیر و تعالیم هستی‌شناسانۀ بسیاری از اقوام جهان در قالب دایره و چرخ نشان داده شده است. وقتی بر چرخ‌وفلک سوار می‌شویم، فاصله ما با کسی که در طرف دیگر آن نشسته همواره ثابت باقی می‌ماند، اما آنچه که با گردش چرخ‌وفلک تغییر می‌کند نسبت ما با یکدیگر است. گاه ما در نشیب هستیم و او در فراز، و گاه ما در فراز هستیم و او در نشیب. و تواتر سلسله‌وار فرازها و نشیب‌ها روشن‌ترین جلوه شدن، حرکت و ناپایداری در جهان هستی است.

بشنو این نکته که خود را ز غم آزاده کنی

خون خوری گر طلب روزی ننهاده کنی

آخرالامر گل کوزه‌گران خواهی شد

حالیا فکر سبو کن که پر از باده کنی[1]

دیدگاه کاربران درباره‌ی رباعی ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت خیام

مزدک می گوید:
خیام متفکری واقع گرا و ضّد اسلام و افکار متافیزیکی است!او فرهنگ اصیل ایران را که سرشار از عشق،محبت،واقع گرایی، و انسان محوریست درک کرده و از فرهنگ ارتجاعی و واپسگرأی که این دنیا را به بهانه بهشت جهنم کرده متنفر است!این در اشعار اغلب شعرا و نویسندگان اخه ایرانی‌ هویداست.مسلما اسلامیانی که خود را مجاز به هر تجاوزی به حقوق دیگران میدانند سعی‌ در تفسیر اشعار خیام و سایر شعرای ایرانی‌ بنفع خود دارند.

مجید می گوید:
بیت اول این یک جمله‌ی سوالی هستش که از خواننده میخواد که از خودش بپرسه: ای‌دل چو زمانه میکند غمناکت؟ کلمه‌ی «چو» در اینجا به معنی «چگونه» می‌باشد و خیام عزیز میپرسد که ای دل چگونه زمانه و چرخ تورا غمناک میکند و یا چرا باید زمانه تورا غمناک کند وقتی که میدانی و دیده‌ای و اطمینان داری که ناگاه _یعنی بدون آگاهی قبلی_ باید این این دنیا را ترک کنی دنیایی که با استناد به رباعیات دیگرِ خیام عزیز نقد است دنیایی که از بودن در آن شک و شبه و آیایی نیست و در مصراع دوم به طعنه می‌فرماید که ناگه برود ز تن روان پاکت،بیرون رفتن روان پاک از تن طعنه‌ای بیش نیست و منظور از آن فقط مردن است پیش درآمدی بر بیت بعد است که به ما آگاهی میدهد که در لحظه زندگی کنیم گذشته تمام شده و فقط باید از آن درس گرفت برای زندگی بهتر برای بهبود زندگی اکنون و فردا که هنوز نیامده و کسی را از آن اگهی نیست فردایی که در هاله‌ای از ابهام است پس به جای تفکرات بیهوده از سبزه شدن تن گذشتگان عبرت بگیریم و بر همان سبزه بنشینیم و از حال لذت ببریم و خوش باشیم بر سبزه کسانی که چه خوش بودند و چه غمناک فعلا سبزه‌ای بیش نیستند و نشان از پایانی یکسان دارد برای هر دو گروه تنها وجه تمایزشان نحوه زندگی‌شان در زمان حیاتشان استخوش باشید، خوش باشید که آواز دهل شنیدن از دور خوش است و بدانید که یکی از اصول مهم در خوش بودن اینست که در این خوش بودن دیگران هم سهیم باشند نه اینکه با خوشی ما عده‌ای از همنوعان ما ناخوش شوند آزار رساندن به دیگران هرگز باعث خوشی و خوشحالی نمیشود چرا که در آخر باعث ناخشنودی خود ما میشود اگر انسان باشیم.

میلاد می گوید:
چرا فکر میکنید منظور از شراب یا مستی در اشعار شعرای ایران چیزی بجز شراب و مستی هستش چرا با خودتون تعارف دارید اگر شاعر میخاست درباره چیز دیگه ای بگه توانایی گفتنش رو داشت وقتی میگه شراب یعنی شراب همین

شعر ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت خیام اثر کیست؟

اثر خیام است.

معنی ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت چیست؟

دل همان جایی است که هم تنگ می شود و هم غمگین. و هم افسرده و هم ناراحت. تا که یکی چیزی می گوید و به ما بر می خورد از او دلخور می شویم. خطابش به همین دل است. دل زود رنج.

• About
• Latest Posts

Mohammad Mahdi

Latest posts by Mohammad Mahdi (see all)

• گویند مرا که دوزخی باشد مست – 42 - ژانویه 24, 2023
• گویند کسان بهشت با حور خوش است – 41 - ژانویه 23, 2023
• گر شاخ بقا ز بیخ بختت رستست – 40 - ژانویه 23, 2023