ادبیات عاشقانه از لحاظ موضوعی یکی از محبوب ترین و غنی ترین بخش های ادبیات است. واضح است که شعر عاشقانه هم همین محبوبیت و قدمت را در ادبیات جهان دارد که ما در این دسته به آن پرداخته ایم.
اگر به بدیهی بودن «رابطه عشق و شعر» و «شاعر و عاشق» پی ببریم می‌بینیم که اولین شاعر حتما عاشق بوده است و برای او عشق دلیلی برای سرودن شعر بوده است. این عشق می‌توانسته به هرچیزی و از هر نوعی بوده باشد. اما وقتی از شعر عاشقانه صحبت می‌کنیم بیش تر توجه ما معطوف به عشق زمینی و رابطه عاشق و معشوق است که از زمانی که بشر در این جهان پدید آمده این احساس هم در او بوده و با او رشد کرده است. یکی از مهم ترین حوزه هایی که در آن شعر به کمک انسان می‌آید همین عشق ست که با آن شاعر در نقش عاشق با زبانی برتر که همان شعر است با معشوق سخن می‌گوید.
ادبیات ایران در موضوع عاشقانه ادبیات غنی ای است و شعر عاشقانه گرفته شده از شعر غنایی است. شعر غنایی که معنی لغوی آن یعنی سرود و آواز خواندن اما در اصطلاح به شعری گفته می‌شود که کوتاه باشند و در همان اندک ابیات، تمام احساسات و جوشش عاشقانه درون شاعر را به زیبایی به تصویر بکشد. معمولا قالب آن بیش تر بصورت غزل است. همینطور تاریخ ادبیات ایران از منظومه های بلندی مثل «لیلی و مجنون»، «خسرو و شیرین» و «ویس و رامین» سرشار است.
به قول عاشقانه ای از سعدی:
از هر چه می‌رود سخن دوست خوشتر است
پیغام آشنا نفس روح‌پرور است
هرگز وجود حاضر غایب شنیده‌ای؟
من در میان جمع و دلم جای دیگر است
شاهد که در میان نبود شمع گو بمیر
چون هست اگر چراغ نباشد منور است
ابنای روزگار به صحرا روند و باغ
صحرا و باغ زنده‌دلان کوی دلبر است
جان می‌روم که در قدم اندازمش ز شوق
درمانده‌ام هنوز که نزلی محقر است
کاش آن به خشم رفتهٔ ما آشتی‌کنان
بازآمدی که دیدهٔ مشتاق بر در است
جانا دلم چو عود بر آتش بسوختی
وین دم که می‌زنم ز غمت دود مجمر است
شب‌های بی توام شب گور است در خیال
ور بی تو بامداد کنم روز محشر است
گیسوت عنبرینهٔ گردن تمام بود
معشوق خوبروی چه محتاج زیور است؟
سعدی خیال بیهده بستی امید وصل
هجرت بکشت و وصل هنوزت مصور است
زنهار از این امید درازت که در دل است
هیهات از این خیال محالت که در سر است.
گلچین اشعار عاشقانه ی فروغ فرخزاد
در این بخش از سایت تلاش کردیم مجموعه ای کامل از سروده های عاشقانه از شاعران ایران و جهان را گرد آوری کنیم. می‌دانیم که عشق وجه جدانشدنی از زندگی انسان است و با مطالعه شعرهای مختلف می‌توان طعم تجربه های متفاوت ازین احساس مشترک یعنی عشق را چشید.
دل چون توان بریدن ازو مشکل است این – شعر آخر دل است این هوشنگ ابتهاج دل چون توان بریدن ازو مشکل است این آهن که نیست جان من آخر دل است این من می شناسم این دل مجنون خویش را پندش مگوی که بی حاصل است این جز بند نیست چاره ی دیوانه[…]
گذشتم از تو که ای گل چو عمر من گذرانی – شعر همیشه بهار هوشنگ ابتهاج گذشتم از تو که ای گل چو عمر من گذرانی چه گویمت که به باغ بهشت گم شده مانی به دور چشم تو هر چند داد دل نستاندم برو که کام دل از دور آسمان بستانی گذشتم به[…]
بیا که بار دگر گل به بار می آید – شعر پیام پرستو هوشنگ ابتهاج بیا که بار دگر گل به بار می آید بیار باده که بوی بهار می آید هزار غم ز تو دارم به دل، بیا ای گل که گل شکفته و بانگ هزار می آید طرب میانه ی خوش نیست[…]
صبا به لرزش تن سیم تار را مانی – شعر فسانه ی شهر هوشنگ ابتهاج صبا به لرزش تن سیم تار را مانی به بوی نافه سر زلف یار را مانی به گوش یار رسان شرح بی قراری دل به زلف او که دل بی قرار را مانی در انتظار سحر چون من ای[…]
چون باد می روی و به خاکم فکنده ای – شعر خنده ی غم آلود هوشنگ ابتهاج چون باد می روی و به خاکم فکنده ای آری برو که خانه ز بنیاد کنده ای حس و هنر به هیچ، ز عشق بهشتی ام شرمی نیامدت که ز چشمم فکنده ا ی؟ اشکم دود به[…]
ای فرستاده سلامم به سلامت باشی – شعر اشک ندامت هوشنگ ابتهاج ای فرستاده سلامم به سلامت باشی غمم آن نیست که قادر به غرامت باشی گل که دل زنده کند بوی وفایی دارد تو مگر صاحب اعجاز و کرامت باشی خانه ی دل نه چنان ریخته از هم که در او سر فرود[…]
هنوز چشم مرادم رخ تو سیر ندیده – شعر مرغ پریده هوشنگ ابتهاج هنوز چشم مرادم رخ تو سیر ندیده هوا گرفتی و رفتی ز کف چو مرغ پریده تو را به روی زمین دیدم و شکفتم و گفتم که این فرشته برای من از بهشت رسیده بیا که چشم و چراغم تو بودی[…]
چون خواب ناز بود که باز از سرم گذشت – شعر خاکستر هوشنگ ابتهاج چون خواب ناز بود که باز از سرم گذشت نامهربان من که به ناز از برم گذشت چون ابر نوبهار بگریم درین چمن از حسرت گلی که ز چشم ترم گذشت منظور من که منظره افروز عالمی ست چون برق[…]
رفتم و زحمت بیگانگی از کوی تو بردم – شعر قصه ی درد هوشنگ ابتهاج رفتم و زحمت بیگانگی از کوی تو بردم آشنای و دلم بود و به دست تو سپردم اشک دامان مرا گیرد و در پای من افتد که دل خون شده را هم ز چه همراه نبردم شومم از آینه[…]
به کویت با دل شاد آمدم با چشم تر رفتم – شعر اشک واپسین هوشنگ ابتهاج به کویت با دل شاد آمدم با چشم تر رفتم به دل امید درمان داشتم درمانده تر رفتم تو کوته دستی ام می خواستی ورنه من مسکین به راه عشق اگر از پا در افتادم به سر رفتم[…]
گل می رود از بستان بلبل ز چه خاموشی – شعر ناله ای بر هجران هوشنگ ابتهاج گل می رود از بستان بلبل ز چه خاموشی وقت است که دل زین غم بخراشی و بخروشی ای مرغ بنال ای مرغ آمد گه نالیدن گل می سپرد ما را دیگر به فراموشی آه ای دل[…]
زین پیش از پس و پیش زلف دو تا مگستر – شعر دام بلا هوشنگ ابتهاج زین پیش از پس و پیش زلف دو تا مگستر در پیش پای دل ها دام بلا مگستر تا کی کنی پریشان دل های مبتلا را آن خرمن بلا را پیش صبا مگستر بر پای مرغ مألوف کس[…]
ز داغ عشق تو خون شد دل چو لاله ی من – شعر ناله هوشنگ ابتهاج ز داغ عشق تو خون شد دل چو لاله ی من فغان که در دل تو ره نیافت ناله ی من مرا چو ابر بهاری به گریه آر و بخند که آبروی تو ای گل بود ز ژاله[…]
بیا که بر سر آنم که پیش پای تو میرم – شعر وفا هوشنگ ابتهاج بیا که بر سر آنم که پیش پای تو میرم ازین چه خوش ترم ای جان که من برای تو میرم دست هجر تو جان می برم به حسرت روزی که تو ز راه بیایی و من به پای[…]
زمان قرعه ی نو می زند به نام شما – شعر به نام شما هوشنگ ابتهاج زمان قرعه ی نو می زند به نام شما خوشا که جهان می رود به کام شما درین هوا چه نفس ها پر آتش است و خوش است که بوی خود دل ماست در مشام شما تنور سینه[…]
شعر به دیدارم بیا هر شب در این تنهایی تنها و تاریک خدا مانند مهدی اخوان ثالث به دیدارم بیا هر شب، در این تنهایی ِ تنها و تاریک ِ خدا مانند دلم تنگ است بیا ای روشن، ای روشن‌تر از لبخند شبم را روز کن در زیر سرپوش سیاهی‌ها دلم تنگ است بیا[…]
امشب دلم آرزوی تو دارد – شعر غزل6 مهدی اخوان ثالث امشب دلم آرزوی تو دارد نجواکنان و بی آرام، خوش با خدایش می‌نالد و گفت و گوی تو دارد – تو، آنچه در خواب بینند، پوشیده در پرده‌های خیال آفرینند تو، آنچه در قصه خوانند تو، آنچه بی اختیارند پیشش و آنچه خواهند[…]
درین زندان، برای خود هوای دیگری دارم – شعر من این پاییز در زندان مهدی اخوان ثالث درین زندان، برای خود هوای دیگری دارم جهان، گو بی صفا شو، من صفای دیگری دارم اسیرانیم و با خوف و رجا درگیر، اما باز درین خوف و رجا من دل به جای دیگری دارم درین شهر[…]
با تو دیشب تا کجا رفتم – شعر سبز مهدی اخوان ثالث با تو دیشب تا کجا رفتم تا خدا وانسوی صحرای خدا رفتم من نمی‌گویم ملایک بال در بالم شنا کردند من نمی‌گویم که باران طلا آمد لیکی عطر سبز سایه پرورده ای پری که باد می بردت از چمنزار حریر پر گل[…]
ون پردهٔ حریر بلندی – شعر غزل4 مهدی اخوان ثالث ون پردهٔ حریر بلندی خوابیده مخمل شب، تاریک مثل شب آیینهٔ سیاهش چون آینه عمیق سقف رفیع گنبد به شکوهش لبریز از خموشی، وز خویش لب به لب امشب به یاد مخمل زلف نجیب تو شب را چو گربه‌ای که بخوابد به دامنم من[…]
بیتوته‌ی کوتاهی‌ست جهان – عاشقانه بیتوته‌ی کوتاهی‌ست جهان در فاصله‌ی گناه و دوزخ خورشید همچون دشنامی برمی‌آید و روز شرمساری جبران‌ناپذیری‌ست. آه پیش از آنکه در اشک غرقه شوم چیزی بگوی درخت، جهلِ معصیت‌بارِ نیاکان است و نسیم وسوسه‌یی‌ست نابکار. مهتاب پاییزی کفری‌ست که جهان را می‌آلاید. چیزی بگوی پیش از آنکه در اشک غرقه[…]
آنکه می‌گوید دوستت می‌دارم – عاشقانه آنکه می‌گوید دوستت می‌دارم خنیاگرِ غمگینی‌ست که آوازش را از دست داده است. ای کاش عشق را زبانِ سخن بود هزار کاکُلی شاد در چشمانِ توست هزار قناری خاموش در گلوی من. عشق را ای کاش زبانِ سخن بود □ آنکه می‌گوید دوستت می‌دارم دلِ اندُه‌گینِ شبی‌ست که[…]
دانلود دکلمه صوتی شعر در این بن‌بست احمد شاملو + پخش آنلاین و متن کامل. دهانت را می‌بویند مبادا که گفته باشی دوستت می‌دارم با صدای احمد شاملو. روزگار غریبی ست… دهانت را می‌بویند مبادا که گفته باشی دوستت می‌دارم – در این بن‌بست دهانت را می‌بویند مبادا که گفته باشی دوستت می‌دارم. دلت[…]
دانلود دکلمه صوتی شعر شبانه شاملو + پخش آنلاین و متن کامل. شانه‌ات مُجابم می‌کند با صدای احمد شاملو در بستری که عشق تشنگی‌س زلالِ شانه‌هایت همچنانم عطش می‌دهد… شانه‌ات مجابم می‌کند – شبانه شانه‌ات مُجابم می‌کند در بستری که عشق تشنگی‌ست زلالِ شانه‌هایت همچنانم عطش می‌دهد در بستری که عشق مُجابش کرده است.[…]
دانلود دکلمه صوتی شعر فراقی شاملو + پخش آنلاین و متن کامل. چه بی‌تابانه می‌خواهمت ای دوری‌ات آزمونِ تلخِ زنده‌به‌گوری با صدای احمد شاملو ! چه بی‌تابانه تو را… چه بی‌تابانه می‌خواهمت – فراقی چه بی‌تابانه می‌خواهمت ای دوری‌ات آزمونِ تلخِ زنده‌به‌گوری! چه بی‌تابانه تو را طلب می‌کنم! بر پُشتِ سمندی گویی نوزین[…]
دانلود دکلمه صوتی شعر آیدا در آینه احمد شاملو + پخش آنلاین و متن کامل. لبانت به ظرافت شعر با صدای احمد شاملو. و آغوشت اندک جایی برای مردن اندک جایی برای زیستن لبانت به ظرافت شعر – آیدا در آینه لبانت به ظرافتِ شعر شهوانی‌ترینِ بوسه‌ها را به شرمی چنان مبدل می‌کند که جاندارِ[…]
دانلود دکلمه صوتی شعر چهار سرود برای آیدا احمد شاملو + پخش آنلاین و متن کامل. سرودِ مردِ سرگردان. مرا می‌باید که در این خم راه با صدای احمد شاملو در انتظاری مرا می‌باید که در این خم راه – چهار سرود برای آیدا ۱ سرودِ مردِ سرگردان مرا می‌باید که در این خمِ[…]
عشق خاطره‌یی‌ست به انتظار حدوث – شبانه عشق خاطره‌یی‌ست به انتظارِ حدوث و تجدد نشسته، چرا که آنان اکنون هر دو خفته‌اند: در این سویِ بستر مردی و زنی در آن‌سوی. □ تُندبادی بر درگاه و تُندباری بر بام. مردی و زنی خفته. و در انتظارِ تکرار و حدوث عشقی خسته. ۱۳۳۸ […]
کنار من چسبیده به من در عظیم‌تر – زن خفته کنارِ من چسبیده به من در عظیم‌تر فاصله‌یی از من سینه‌اش به آرامی از حباب‌های هوا پُر و خالی می‌شود. چشم‌هایش که دوست می‌دارم ــ زیرِ پلکانِ فروکشیده نهفته است. «کجایی؟ چیستی؟ چه می‌خواهی؟» سینه‌اش به آرامی از حباب‌های هوا پُر و خالی می‌شود.[…]
شب تار شب بیدار – شبانه به محمود کیانوش شب تار شب بیدار شب سرشار است. زیباتر شبی برای مردن. آسمان را بگو از الماسِ ستارگانش خنجری به من دهد. □ شب سراسرِ شب یکسر از حماسه‌ی دریای بهانه‌جو بی‌خواب مانده است. دریای خالی دریای بی‌نوا… □ جنگلِ سالخورده به‌سنگینی نفسی کشید و جنبشی[…]
