آموزش‌های ویدیویی

آموزش آرایه‌های ادبی

آموزش وزن شعر (عروض و قافیه)

نیما یوشیج، شعر معاصر

شب بر سر موج های در هم بر هم – شمع کرجی

شب بر سر موج های در هم بر هم – شعر شمع کرجی نیما یوشیج

شب بر سر موج های در هم بر هم

صیاد چو بیره کرجی می راند

شب می گذرد در این میانه کم کم

شمع کرجی ز کار در می ماند

می کاهدش از روشنی زرد شده.

گویای حکایتی ست آن شمع خموش،

افسرده ز رنج و تن بپاشیده ز هم.

می آید از او صدای دلمرده به گوش

و قامت یک خیال روشن شده خم،

با ظلمت موج می زند حرف غمین.

صیاد در این دم ز بجا مانده ی شمع

برگرد فتیله می گذارد دائم،

وز هر طرفش صاف کند، سازد جمع،

آن گه به مقرش بنشانده قائم،

بندد به امید سوی او باز نگا

لیک نگه دیگر او، خیره شده،

بر چهره ی دریاست کز آن نقطه ی دور،

موجی بر سر موج دگر چیره شده،

می آید و می کند سراسیمه عبور

دنبال بسی جانوران رو بگریز.

می بلعد هر چه را به راهش سنگین،

سنگین تر از انحلال آن دل آویز،

داده به شب نهفته دست چرکین،

وندر همه طول و عرض دنیای ستیز،

یک چیز به جای خود نمانده بی جوش.

اومانده و ظلمت و صدای دریا،

یک شعله ی افسرده بر او چشمک زن،

چون نیست در آن شعله دوامی پیدا،

حیران شده می جود به حسوت ناخن،

بد روی تر آیدش جهان پیش نظر.

یک قایق خیره، هیکلی چیره و موج،

افتاده به مجمری قناویز کبود،

هر چیز برفته و آمده، یافته اوج،

جز مایه ی امید وی آن گونه که بود،

وینگونه که این زمان در این حادثه هست.

پس بر سر موج های دریای عبوس،

آن هیکل دیوانه ی هائل در بر،

هر لحظه قرین یک خیال و افسوس،

اشکال هراسناکش آید به نظر،

آرام تر از نخست راند قایق.

رنجه شودش دل از تکاپوی و تعب.

هر دم تعبش به حال دیگر فکند.

وندر همه گیر و دار این شور و شغب

او باز به بیمار غمش دست زند،

بر گیردش از مقر به سر پنجه ی سرد.

نظاره کنان جای دگر جاش دهد.

دو چشم بر او دوخته حیران گردد.

لیکن به هر آن گوشه که مأواش دهد،

آن شمع شود خموش و ویران گردد:

محروم ز روشنی ست، همچون دل من.

19 فروردین 1305

قالب شعر: چهار پاره

در صورتی که در متن بالا، معنای واژه‌ای برایتان ناآشنا می‌آمد، می‌توانید در جعبه‌ی زیر، آن واژه را جستجو کنید تا معنای آن در مقابلش ظاهر شود. بدیهی‌ست که برخی واژه‌ها به همراه پسوند یا پیشوندی در متن ظاهر شده‌اند. شما باید هسته‌ی اصلیِ آن واژه را در جعبه جستجو کنید تا به نزدیک‌ترین پاسخ برسید. اگر واژه‌ای را در فرهنگ لغت پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌ها گزارش دهید. با سپاس از همکاری شما.

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

آ

(حر.) «آ» یا «الف ممدوده» نخستین حرف از الفبای فارسی ؛ اولین حرف از حروف ابجد، برابر با عدد "۱".

آ

هان! هلا! آی!

مطالب بیشتر در:

نیما یوشیج

اشعار نیما یوشیج

شب بر سر موج های در هم بر هم

شعری که خواندیم به این شکل شروع شد: « شب بر سر موج های در هم بر هم / صیاد چو بیره کرجی می راند / شب می گذرد در این میانه کم کم / شمع کرجی ز کار در می ماند / می کاهدش از روشنی زرد شده » آیا با این سطرها برای شروعِ این شعر موافق هستید؟ به نظر شما غیر از این شروع نیز می‌توانستیم شروعِ دیگری داشته باشیم و شعر از چیزی که حالا هست جذاب‌تر و زیباتر باشد؟ به طور یقین نیما یوشیج که از شاعران مهم معاصر ماست دیدگاه و دلایلِ خاص خودش را برای این شروع داشته است، به نظر شما چرا این سطرها را برای شروع شعر انتخاب کرده؟ شما اگر جای نیما یوشیج بودید، این شعر را چگونه شروع می‌کردید؟ و به جای سطرهای پایانی یعنی : «لیکن به هر آن گوشه که مأواش دهد، / آن شمع شود خموش و ویران گردد: / محروم ز روشنی ست، همچون دل من » از چه سطرهایی استفاده می‌کردید؟