شعر چو شاه دانا دارد وزیر دانشمند _ ادیب الممالک

چو شاه دانا دارد وزیر دانشمند

سر ستاره و ماه آیدش بخم کمند

چو طغرلیست ملک، کش وزیر بال و پرست

همی بپرداز این پر بر آسمان بلند

من اینکلام بتحقیق و تجربت رانم

وگر نداری باور بتاج شه سوگند

که چار چیز ملک را بملک چیره کند

همش بدارد دور از هزار گونه گزند

یکی سخاوت طبع و دوم اصالت رای

سوم عدالت و چهارم وزیر دانشمند

ز فرشاه جوان ای درخت ملک ببال

بروی صدر اجل ایعروس بخت بخند

چنین وزیر بگیتی نیامدست کز او

دل رعیت شاد است و جان شه خرسند

نه با ملکشه بود اینچنین نظام الملک

نه یافت محمود این فرز خواجه میمند

جهانیان همه فرزند و پادشه پدر است

اتابک راد استاد اینهمه فرزند

زمانه پند نیوشد ز رای فرخ وی

چنانکه شاگرد از اوستاد گیرد پند

خدای داند کز بهر راحت دل شه

ز راحت تن و ترویح روح دل برکند

از آن زمان که قضا فلک امن و راحت را

بچار موجه طوفان و اضطراب افکند

خدایگان پی اصلاح کار ملک شتافت

اگرچه داشت دلی از غم زمانه نژند

در این حوادث هفتاد و اند روز بود

که دیده بسته ز دیدار خانه و فرزند

همی نگشتی آسایشش بدل مطلوب

همی نبودی آرامشش بطبع پسند

شکست قلبش با راحت و فرح پیمان

گسست جانش از لذت و طرب پیوند

گرفت حنظل در ساغرش مقام شکر

نمود خارا در بسترش بسان پرند

گهی ز لعل گهربار در غلطان بیخت

گهی ز خامه بکافور مشک بپراکند

ز باژو ساو بکاهید و در مقابل آن

دل رعیت با مهر شهریار آکند

چنان ز لوح جهان شست نقش فکرت بد

که شست آیت فرقان صحیفه پازند

ز عزم او بخروشند روزگار و قدر

ز حلم او بستوهند قارن و الوند

سزد که بر رخش از بهر دفع عین کمال

ز مهر سوزد در مجمر سپهر سپند

مآثرش همه الحق چو معجزاتستی

ولیک رایش مر، وحی را بود مانند

خدایگانا صیدی چو من ذلیل و زبون

کجا رود که نیفتد ترا بخم کمند

بر آستانت مانند خاک پست شدم

بدام امید که گردم قرین بخت بلند

بنعمت تو که از خدمتت نپوشم چشم

ورم ببری با تیغ تیز بند از بند

الا چو از پی خرداد ماه تیر آید

چنانکه از پی بهمن همی بود اسفند

ستاره سجده کند مر ترا بخاک قدم

هلال بوسه زند مر ترا بنعل سمند

مطالب بیشتر در:

ادیب الممالک

شعر مشروطه

وزن شعر: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)

قالب شعر: قصیده

پیشنهاد ویژه برای مطالعه

زعفران و ترنج و خون

در زندان

رؤس دولت، شیوخ ملت، ببازی ایران، خراب گردید

کو عمر؟ که داد عیش بستانم از او – ۲۸۸

در صورتی که در متن بالا، میاد باد آن عهد کم بندی به پای اندر نبود عنای واژه‌ای برایتان ناآشنا می‌آمد، می‌توانید در جعبه‌ی زیر، آن واژه را جستجو کنید تا معنای آن در مقابلش ظاهر شود. بدیهی‌ست که برخی واژه‌ها به همراه پسوند یا پیشوندی در متن ظاهر شده‌اند. شما باید هسته‌ی اصلیِ آن واژه را در جعبه جستجو کنید تا به نزدیک‌ترین پاسخ برسید. اگر واژه‌ای را در فرهنگ لغت پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌ها گزارش دهید. با سپاس از همکاری شما.

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

آ

(حر.) «آ» یا «الف ممدوده» نخستین حرف از الفبای فارسی ؛ اولین حرف از حروف ابجد، برابر با عدد "۱".

چو شاه دانا دارد وزیر دانشمند

شعری که خواندیم به این شکل شروع شد: «چو شاه دانا دارد وزیر دانشمند سر ستاره و ماه آیدش بخم کمند چو طغرلیست ملک، کش وزیر بال و پرست همی بپرداز این پر بر آسمان بلند» آیا با این سطرها برای شروعِ این شعر موافق هستید؟ به نظر شما غیر از این شروع نیز می‌توانستیم شروعِ دیگری داشته باشیم و شعر از چیزی که حالا هست جذاب‌تر و زیباتر باشد؟ به طور یقین ادیب الممالک که از شاعران مهم دوره مشروطه است دیدگاه و دلایلِ خاص خودش را برای این شروع داشته است، به نظر شما چرا این سطر ها را برای شروع شعر انتخاب کرده؟ شما اگر جای ادیب الممالک بودید، این شعر را چگونه شروع می‌کردید؟ و به جای سطر های پایانی یعنی : «الا چو از پی خرداد ماه تیر آید چنانکه از پی بهمن همی بود اسفند ستاره سجده کند مر ترا بخاک قدم هلال بوسه زند مر ترا بنعل سمند» از چه سطر هایی استفاده می‌کردید؟