دانلود دکلمه صوتی شعر افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست سعدی – غزل 61 + پخش آنلاین، متن کامل، معنی و تفسیر. یا دیده و بعد از تو به رویی نگریده‌ست گر مدعیان نقش ببینند پری را.

شعر افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست – غزل 61 – سعدی

 

افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست

یا دیده و بعد از تو به رویی نگریده‌ست

 

گر مدعیان نقش ببینند پری را

دانند که دیوانه چرا جامه دریده‌ست

 

آن کیست که پیرامن خورشید جمالش

از مشک سیه دایرهٔ نیمه کشیده‌ست

 

ای عاقل اگر پای به سنگیت برآید

فرهاد بدانی که چرا سنگ بریده‌ست

 

رحمت نکند بر دل بیچاره فرهاد

آنکس که سخن گفتن شیرین نشنیده‌ست

 

از دست کمان مهرهٔ ابروی تو در شهر

دل نیست که در بر چو کبوتر نطپیده‌ست

 

در وهم نیاید که چه مطبوع درختی

پیداست که هرگز کس از این میوه نچیده‌ست

 

سر قلم قدرت بی چون الهی

در روی تو چون روی در آیینه پدید است

 

ما از تو به غیر از تو نداریم تمنا

حلوا به کسی ده که محبت نچشیده‌ست

 

با این همه باران بلا بر سر سعدی

نشگفت اگرش خانهٔ چشم آب چکیده‌ست

 

از آرشیوهای مشابه دیدن کنید:

سعدی قالب: غزل وزن شعر: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)

 

افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست صوتی

پلیر زیر چند دکلمه ی صوتی شعر افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست سعدی است. این قطعه‌ها توسط حمیدرضا محمدی، محسن لیله‌کوهی، سعیده تهرانی‌نسب، سهیل قاسمی و پری ساتکنی عندلیب خوانده شده‌اند.

 

در صورتی که در متن بالا، معنای واژه‌ای برایتان ناآشنا می‌آمد، می‌توانید در جعبه‌ی زیر، آن واژه را جستجو کنید تا معنای آن در مقابلش ظاهر شود. بدیهی‌ست که برخی واژه‌ها به همراه پسوند یا پیشوندی در متن ظاهر شده‌اند. شما باید هسته‌ی اصلیِ آن واژه را در جعبه جستجو کنید تا به نزدیک‌ترین پاسخ برسید. اگر واژه‌ای را در فرهنگ لغت پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌ها گزارش دهید. با سپاس از همکاری شما.

 

پیشنهاد ویژه برای مطالعه

15 جمله معروف مرگ خوش آلبر کامو – تکه کتاب

شعر مرا دوست بدار اندکی ولی طولانی کریستوفر مارلو

شعر ما را همه شب نمی‌برد خواب سعدی – غزل 26

چون خورم می در سرم سودایِ یار آید پدید ایرج میرزا _ غزل 8

 

معنی افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست

افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست یا دیده و بعد از تو به رویی نگریده‌ست

اگر چشمی روی تو را ندیده باشد و یا دیده باشد ولی از آن پس به چهره ای دیگر نگریسته باشد، موجب تأسف و دریغ است. یعنی جز روی تو نباید به چهره ای نگریست.

 

معنی گر مدعیان نقش ببینند پری را

گر مدعیان نقش ببینند پری را دانند که دیوانه چرا جامه دریده‌ست

اگر لاف زنان عشق تصویری از پری یا معشوقی که عاشق را دیوانه کرده است ببینند. دلیل جامه چاک کردن عاشقان حقیقی را فهم می کنند.

[مدّعیان = جمع مدعی به معنی ادعا کننده و لاف زن و کسی که دعوی هنر و عشق کند ولی کم مایه و دروغگوست / نقش = نشان، اثر، عکس و تصویر / پری = جنّ مؤنّث که موجودی است از عالَم غیر مرئی که با جمال خود انسان را می فریبد].

 

معنی آن کیست که پیرامن خورشید جمالش

آن کیست که پیرامن خورشید جمالش از مشک سیه دایرهٔ نیمه کشیده‌ست

آن زیبارو کیست که گیسوان سیاه و معطّر او بر گِرد چهرۀ درخشانش نیم دایره ای ایجاد کرده است.

[مُشک = ماده ای است سیاه رنگ که در زیرِ شکم جنس نرِ آهوی خُتن قرار دارد و بسیار خوشبو و معطر است].

 

معنی ای عاقل اگر پای به سنگیت برآید

ای عاقل اگر پای به سنگیت برآید فرهاد بدانی که چرا سنگ بریده‌ست

ای عاقل که عشق را فهم نمی کنی. اگر روزی پایت به سنگ عشق برخورد کند، علّت سنگ بریدن فرهاد را درخواهی یافت.

[بریدن = کندن و شکافتن / پای به سنگ برآمدن = کنایه از گرفتار گشتن و مأیوس و نومید شدن].

فرهاد = عاشق شیرین و رقیب خسرو پرویز بود. در متون تاریخی و ادبی کهن اشاره ای به شخصیّت او نشده است. تنها در برخی از کتاب های کهن نام را به عنوان فرهاد حکیم که مهندس بود و کار ساختن برخی از نقوش در بناهای عصر خسرو پرویز به او منسوب است، می توان یافت. از قرن ششم هجری به بعد که نظامی در داستان خسرو و شیرین ماجرای عشق او و شیرین را به نظم درآورده است. شهرت فرهاد در ادب فارسی به جایی رسید که از خسرو نیز معروف تر شد. شخصیّت فرهاد در هاله ای از افسانه به عنوان مظهر پاکبازی و عشق همچون اسطوره ای در شعر و ادب فارسی جاویدان شده است. بر طبق افسانه ها فرهاد شیفتۀ شیرین (معشوقۀ خسرو) شد و خسرو او را به کندن کوه بیستون واداشت. فرهاد با شوق و توانایی خاصی بدین کار پرداخت و پاره های سنگین و عظیم کوه را که صد مرد از برداشتن آنها عاجز بودند ، می کند و می افکند. پیرزنی به دروغ خبر مرگ شیرین را به او رساند و فرهاد با شنیدن این خبر از حسرت تیشه بر فرق خود فرود آورد و جان باخت (فرهنگ اساطیر).

 

معنی رحمت نکند بر دل بیچاره فرهاد

رحمت نکند بر دل بیچاره فرهاد آنکس که سخن گفتن شیرین نشنیده‌ست

کسی که سخن گفتن معشوقی چون شیرین را نشنیده باشد. نمی تواند بر دل بیچارۀ فرهاد دل بسوزاند.

[رحمت = مهربانی و شفقت، رحم].

 

معنی از دست کمان مهرهٔ ابروی تو در شهر

از دست کمان مهرهٔ ابروی تو در شهر دل نیست که در بر چو کبوتر نطپیده‌ست

از دست کمان ابروی تو که با مهرۀ چشمانت دل ها را نشانه رفته است . در شهر هیج دلی یافت نمی شود که مثل کبوتر به لرزه نیفتاده باشد.

[کمان مهره = کمان مهره اندازی است که کمان گلوله باشد / بَر = سینه / در این بیت «آبرو» از جهت هلالی بودن به «کمان مهره» تشبیه شده است].

 

معنی در وهم نیاید که چه مطبوع درختی

در وهم نیاید که چه مطبوع درختی پیداست که هرگز کس از این میوه نچیده‌ست

وهم و گمان هم درنمی یابد که او چه معشوق پسندیده و دلخواهی است. چنین پیداست که هنوز دوشیزه است و دست کسی به دامن او نرسیده است.

[مطبوع = دلپذیر، زیبا / درخت = منظور درخت سرو است چر که در ادبیات قامت معشوق به سرو مانند شده است].

 

معنی سر قلم قدرت بی چون الهی

سر قلم قدرت بی چون الهی در روی تو چون روی در آیینه پدید است

آینۀ چهره ات راز توانایی بی همانند خداوندی را آنچنان به نمایش می گذارد که آینه ای تصویر چهره ای را می نماید. [بی چون = بی مانند].

 

معنی ما از تو به غیر از تو نداریم تمنا

ما از تو به غیر از تو نداریم تمنا حلوا به کسی ده که محبت نچشیده‌ست

ما از تو، تو را می خواهیم و به جز تو آرزویی نداریم. شیرینی نعمت های دیگرت را به کسانی بچشان که درد طلب تو به جانشان چنگ نینداخته است.

[حلوا به کسی دادن = کنایه از وعدۀ شیرین به کسی دادن].

 

معنی با این همه باران بلا بر سر سعدی

با این همه باران بلا بر سر سعدی نشگفت اگرش خانهٔ چشم آب چکیده‌ست

با این همه بلایی که به سان باران بر سر سعدی ریخته است. تعجبّی ندارد اگر از چشمان او که مثل خانۀ باران خورده است، آب چکیده باشد.

[در این بیت «بلا» به «باران» و «چشم» به «خانه» تشبیه شده است].

 

 

دیدگاه کاربران درباره‌ی غزل افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست سعدی

محمد قنبری مرداسی میگوید:

مصرع ” دل نیست که در بر چو کبوتر نطپیده ست “را می توان منبع این مصرع حافظ دانست ” رواست در بر اگر می طپد کبوتر دل ”

 

نیما نجاری میگوید:

در بیت ما از تو به غیر از تو نداریم تمنا…

به نظر بنده اشاره به این موضوع عارفانه دارد که سالک راه حق جز خود حضرتش را نمیخواهد و باقی احوالات این طریق(خرق عادات و یا طی الارض و امثالهم…) را هیچ می انگارد چنانکه در رساله ی قشیریه در ذکر جناب احمد خضرویه آمده “گویند احمدخضرویه حق را به خواب دید، گفت یا احمد همه از من آرزوها طلب میکنند مگر بایزید که مرا میخواهد” که حتی بزرگان طریقت مانند مولانا جلال الدین و یا مولانا ابالحسن خرقانی نیز به خاموشی و هیچ انگاری به این قبیل مسائل اعتراف دارند که بیان حال خود حجابیست بر ادراکات عرفانی و حقانی.

مولوی در بیان خواستن صرفا حضرت حق میگوید ؛

خاموش که غیر از تو نمیخواهیم

ما را به عطاء چه فریبی تو؟!…

چرا که در نظر سالک هر چه غیر از دوست بیهوده و بی فایده است…

و در حجاب بودن قال بر حال میفرماید ؛

گر ناله و آه آمد زان پرده ی ماه آمد

نظّاره مه خوشتر ای ماه ده و چارم.

 

سید هانی میگوید:

با سلام
دوستان عزیز عشق سعدی در این غزل عشقی زمینی بوده و جالب از همه اینکه عشق آسمانی را در جسم زمینی دیده است و به تعریف او این غزل را سروده .
مانند فرمایش حضرت علی علیه السلام ، هیچ چیز را ندیدم مگر قبل و بعد از آن خداوند را .
با تشکر

 

 

معنی غزل افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست سعدی چیست؟

اگر چشمی روی تو را ندیده باشد و یا دیده باشد ولی از آن پس به چهره ای دیگر نگریسته باشد، موجب تأسف و دریغ است. یعنی جز روی تو نباید به چهره ای نگریست.

 

شعر افسوس بر آن دیده که روی تو ندیده‌ست اثر کیست؟

این شعر اثر سعدی شیرازی است.